Περί Ελένης

Είδα προχτές (επιτέλους) την ταινία Ελένη που βασίζεται στο πολυσυζητημένο βιβλίο του Νίκου Γκατζογιάννη. Προσπάθησα πολλές φορές στο παρελθόν, αλλά σκόνταφτα πάνω στα "αριστερά" αντανακλαστικά μου. Τώρα ήρθε ο καιρός να τη δω και να γράψω και δυο κουβέντες.
Δεν θα μιλήσω για το βιβλίο, αυτό θα πάρει πολύ χρόνο ακόμα.
Θα ήθελα να συζητήσω ξανά με τον Νίκο Γκατζογιάννη και να μου λύσει κάποιες απορίες. Θα δούμε.
Η ταινία λοιπόν. Καλογυρισμένη, κι αν έλειπαν τα ονόματα που την καρφιτσώνουν πάνω στη Μουργκάνα, θα μπορούσε να ήταν μια υπόθεση της Σικελίας ή της Ισπανίας όπου πραγματικά γυρίστηκε. Τα ονόματα όμως επιμένουν: Ελένη Γκατζοϊάννης (γλωσσοδέτης στα χείλη των ξένων ηθοποιών). Και το χωριό, το Λία. Με το λάμδα της λέξης λαός κι όχι της ελιάς.
Μεγάλη βλακεία που απαγορεύτηκε το γύρισμα της ταινίας στη Μουργκάνα.
Καλή η Ισπανία, αλλά το σκηνικό του Λιά, άσχετο.
Πολύ καλή η Kate Nelligan στο ρόλο της Ελένης. Κατάφερε να κρατήσει έναν άγρια φορτισμένο ρόλο μακριά από την αρχαία τραγωδία. Αναγκαστικά όμως έπαιξε το ρόλο της Υπατίας, φιλοσοφώντας σε κάθε περίπτωση. Αντίθετα, κακός ο John Malkovich. Είχε παραπάρει (ή τον έβαλαν να παραπάρει) πολύ στα σοβαρά το ρόλο του. Εκνευριστικά εκνευρισμένος!
Απρόσμενα πρωταγωνιστής, ο Σπύρος Σκεύης. Έβγαλε όλη την ταινία με ένα ατέλειωτο τσιγάρο. Καρικατούρα του κακού αντάρτη που η Ελένη τον κρύβει στο σπίτι της όταν τον ψάχνουν (ήταν βέβαια στο Μπούλκες της Γιουγκοσλαβίας) αλλά αυτός γυρίζοντας της επιτάσσει το σπίτι και τα τρόφιμα και τελικά την σκοτώνει. Θα ήταν ο πιο κακός, αν η ταινία δεν είχε τον απόλυτα κακό:
 Τον Κατή. Αυτός πια δεν τρώγονταν με τίποτα. Κακώς δεν τον σκότωσε ο Νίκολας στο τέλος!
Οι αντάρτες, κάτι ξεπλυμμένοι γκουερίλας της λατινικής Αμερικής, ανεμίζουν ακόμα ένα λάβαρο του...ΕΑΜ ΕΛΑΣ! Ο φριχτός καθημερινός πόλεμος της Μουργκάνας, μερικά δευτερόλεπτα για τον σκηνοθέτη. Ένα σκηνικό που ανατινάζεται με τρεις εύστοχες βολές! Ά! και μια νάρκη που τινάζει στον αέρα δυο αντάρτες (κι αυτούς τους κανόνισε ο κακός Κατής).
Και τα παιδιά, για λόγους σκηνοθεσίας φεύγουν από το Λία την ημέρα της δίκης.
 (Ποτέ μην αφήσεις την πραγματικότητα να σου χαλάσει ένα καλό σενάριο)
Το άσπρο μαύρο σε όλο του το μεγαλείο.
Ούτως ή άλλως το βιβλίο είναι ένα καλογραμμένο σενάριο. Σενάριο πάνω στο σενάριο, ξεφύγαμε πολύ!
Απορώ γιατί την απαγόρεψαν αυτή την ταινία! Και γιατί κάναν τόση φασαρία οι Κουκουέδες έξω από τους κινηματογράφους, όπως οι Χριστιάνοι στο "Χριστός ξανασταυρώνεται"!

Η ταινία φτιάχτηκε για το αμερικάνικο κοινό και  δεν ακουμπάει στο βιβλίο.
Δεν ξέρω τι ρόλο έπαιξε ο συγγραφέας στο σενάριο και στα γυρίσματα, αλλά δεν νομίζω να έμεινε ευχαριστημένος στο μπάτο!